Ağaların alimliyi - Etimad Başkeçid 

Ağaların alimliyi - Etimad Başkeçid 
25 iyun 2015
# 13:28

«Yazıçı dil üçündür, dil yazıçı üçün deyildir. Nəsimilərdən, füzulilərdən bu xalqa nə qaldı? Ancaq dil. Ədəbiyyatın birinci işi dildir. Xalq da dili üçündür. Ümumiyyətlə, dil nə üçünsə deyildir, nə varsa dil üçündür».

Ağalar Məmmədov namlı hərşeyşünas filosofon dil haqqında bu poetik tərifini oxuduqca adam riqqətə gəlir, az qalır fəxr eləsin. Romen Rollan demiş: «Müasir alimlər – əsl şairdirlər». Baxın, nə Sossür, nə Xomski, nə Baxtin, nə də başqa birisi «xalq dil üçündür» qənaətinə vara bilməyib. Demək ki, təkcə alim olmaq kifayət eləmir, adamda gərək həm də poetik təfəkkür olsun.

Deməli, alimlərin arasında da ağıllı, savadlı adamlara rast gəlmək olur. Nəsimi düzgün buyurur ki:

Camalın rovzeyi-rizvan deyilmi?

Dodağın çeşmeyi-heyvan deyilmi?

Füzuli öz növbəsində ərz eləyir:

Səvadi-nöqteyi-girdabə bənzər mərdümi-çeşmim,

Ki, daim ğərgeyi-girdabi-əski-çeşmi-pürxündür.

Qəd ənərəl-eşqə-lil-üssaqi minhacəl hüda!

Saliki-rahi-həqiqət eşqə eylər iqtida.

Yəni, savadlı subyekt tarixi təftiş eləməyə girişməz, girişərsə ğərgeyi-girdabda ilişər, çeşmi-pürxün olar, barmağıyla göy qübbəsinə toxunmuş olar. Füzuli bu beytlərdə deyir ki, alim olan kəstə gərək «boşbeyin bambılı», «gic-gicə sözlər», «qulbeçə» və sairə kimi güclü elmi arqumentlər irəli sürməsin, əks halda, öskürənin qarşısına bir asqıran çıxar, bütün əvey-cəddini daha tutarlı dəlillərlə təhlil eləyər.

Füzulidən, Nəsimidən bu xalqa belə gözəl dil qalıb. Başqa nə qalıb? Heç nə, «ancaq dil». Məncə, Ağalar tərsini iddia etsəydi, bəlkə, daha doğru olardı, amma ona türk düşmanlığını sifariş edən indiki ağalarına xoş getməzdi. Onu da başa düşmək lazımdır, onun da mədəsi var.

İblis nədir?

Cümlə xəyanətlərə bais...

Ya hər kəsə xain olan insan nədir...?

İBLİS!!!

Gorun çatlasın, Hüseyn Cavid!

«124 min peyğəmbər sürüsü» ifadəsi Ağalar Məmmədovun son dərəcə mütəvaze alim üslubunun daha bir aspektini göz önünə sərir. Onun nə dərəcədə tolerant, inanclara nə qədər sayqılı, başqa fikirlərə, mülahizələrə necə açıq intellektual olduğunu göstərir. Avropa dəyərlərini mükəmməl mənimsəyib adam.

Avropada «elmi frikoyrluq»la məşğul olan bir «alim» zümrəsi var.

İndi bizim də öz «frik»imiz oldu – Ağalar Məmmədov.

Avanqard.net

# 4603 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Təbrizdə nazir, Karaqandada məhbus, Bakıda mürdəşir... - 20 il həbsdə qalan azərbaycanlı şair kim idi?

Təbrizdə nazir, Karaqandada məhbus, Bakıda mürdəşir... - 20 il həbsdə qalan azərbaycanlı şair kim idi?

18:41 15 dekabr 2025
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Azərbaycan ədəbiyyatı - İradə Musayeva

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə və Azərbaycan ədəbiyyatı - İradə Musayeva

18:01 15 dekabr 2025
Luvr muzeyinin 400 əməkdaşı tətil elan etdi: İşçilər nədən narazıdır?

Luvr muzeyinin 400 əməkdaşı tətil elan etdi: İşçilər nədən narazıdır?

14:09 15 dekabr 2025
"Gənc yazıçı bir səhvdən qaçıb başqa birinə düşə bilər..." - Yaxşı hekayəni necə yazmaq olar?

"Gənc yazıçı bir səhvdən qaçıb başqa birinə düşə bilər..." - Yaxşı hekayəni necə yazmaq olar?

12:00 15 dekabr 2025
Bitməyən komediyaya sözardı... - Niyə belə etdin, Kamal Abdulla?

Bitməyən komediyaya sözardı... - Niyə belə etdin, Kamal Abdulla?

14:50 13 dekabr 2025
İlk intertekstual türk romanının müəllifi - Oğuz Atayın əsərindəki “Üçbucaq arzu” nədir?

İlk intertekstual türk romanının müəllifi - Oğuz Atayın əsərindəki “Üçbucaq arzu” nədir?

12:30 13 dekabr 2025
#
#
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər