Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?

Eynşteyn hansı xalq üçün "sürüyə bənzəyən millət" demişdi?
14 iyun 2018
# 14:00

Alman fiziki Albert Eynşteyn irqçi və ksenefob görüşlərinin yer aldığı səyahət gündəliyi nəşr olunub. Eynşteyn bu gündəliklərdə 1922-23-cü illərdə Uzaq və Orta Şərqə səyahət təəssüratlarını yazır.

Səyahətlərdə Eynşteynə həyat yoldaşı Elza yoldaşlıq edirmiş.

Yazılarda Eynşteynin əcnəbilər haqqında neqativ ümumiləşdirmələri diqqət çəkir. Çinliləri “Pis, küt adamlar” kimi təqdim edən Eynşteyn “başqa irqlərin yerinə tutsalar, dəhşət olardı” deyir. Halbuki Eynşteyn həyatının sonrakı illərində ABŞ-ın insan haqları mübarizəsində iştirak etmiş, irqçiliyi “ağların xəstəliyi” adlandırmışdı. Gündəliklərdəki Eynşteyn bu görüşü paylaşmır.

Prinston universitetinin çap etdiyi mətnlər Eynşteynin İspaniyadan başlayıb Şri-Lanka üzərindən Çin və Yaponiyaya uzanan yolçuluğuna işıq salır.

Misirin Port-Səid limanından təəssüratlarını qeydə almağa başlayan Eynşteyn bəzi satıcılar haqqında “levantilərin hər rəngi... sanki cəhənnəmdən çıxıblar” (Levantilər (digər adları – latınlar, firənglər) — Yaxın Şərq ərazisində keçmişdə yaşayan italyan və fransız əsilli katolik əhaliyə aid edilən termindir) kimi ifadələr işlədir.

Keçmiş adı Seylon adası olan Şri-Lanka sakinləri haqqında isə bunları yazır:

“Çirkab içində yaşayırlar, yerlər murdarlıqla doludur, az işləyir, az şeyə ehtiyac hiss edirlər. Həyatın bəsit iqtisadiyyat dövrü...”

Məşhur fizikin ən diqqətəlayiq şərhi isə çinlilər haqdadır. Eynşteyn çinli uşaqlar üçün “ruhsuz və hissiyyatsız” təyinini işlədir, Çin xalqı haqqında isə “Qəribə və sürüyə bənzər millət” bəhs edir. Bundan başqa Eynşteyn buradakı qadınlar və kişilərin elə də fərqlənmədiklərini qeyd edib.

# 2558 dəfə oxunub

Oxşar xəbərlər

Tələbəsi ilə ailə quran, iki ayağı kəsilən Muxtar Maniyev kimdir?

Tələbəsi ilə ailə quran, iki ayağı kəsilən Muxtar Maniyev kimdir?

16:11 22 dekabr 2025
"Mesaj yazırlar ki, sənin dilini kəsəcəyik " - Elman Nəsirovla müsahibə

"Mesaj yazırlar ki, sənin dilini kəsəcəyik" - Elman Nəsirovla müsahibə

14:37 22 dekabr 2025
Yusuf Güney saxlanıldı

Yusuf Güney saxlanıldı

14:32 22 dekabr 2025
“Vətən müharibəsi tarixi. Şəxsiyyət faktoru”  kitabının təqdimatı keçirildi

“Vətən müharibəsi tarixi. Şəxsiyyət faktoru” kitabının təqdimatı keçirildi

14:00 22 dekabr 2025
Səlim Babullaoğlunun kitabı Danimarkada  nəşr olundu

Səlim Babullaoğlunun kitabı Danimarkada nəşr olundu

13:35 22 dekabr 2025
2026-cı il “Şəhərsalma və Memarlıq İli” elan edildi - Sərəncam

2026-cı il “Şəhərsalma və Memarlıq İli” elan edildi - Sərəncam

13:16 22 dekabr 2025
Ana səhifə Yazarlar Bütün xəbərlər