Kulis.az Aqşin Yeniseyin yazısını təqdim edir.

Azərbaycanda yaradıcı mühitlər (sən istənilən mühit oxu) niyə kirli adamlar tərəfindən daha tez və daha rahat kirləndirilə bilir? Hətta vəziyyət o yerdədir ki, artıq kirlilər təmizləri bu mühitlərdən qovurlar.

Artıq əxlaqi və mənəvi kir mühitə daxil olmaq üçün vacib dəyər statusu da qazanıb.

Səbəb (mənə görə) fərd və mühit arasında yaradıcı məktəblərin olmamasıdır. Lenin özünəqədərki İstedad-Məktəb-Mühit zəncirindən "məktəb" halqasını çıxarıb zibil yeşiyinə atdı və məktəbin yerinə partiyanı qoydu.

İstedad kommunist partiyasında ideoloji kirə məruz qoyulub mühitə buraxılırdı, məruz qalmaq istəməyənləri isə 37 baltası şaqqalayırdı. Hətta mühitə daxil olmaq üçün xüsusi istedada, biliyə də ehtiyac yox idi, ideoloji kirə bulaşmaq kifayət idi.

İstedadla mühit arasında məktəb hansı rolu oynayır? Məktəb istedadı (əgər varsa) qarşılayır, onu mühit üçün vacib olan əxlaqi-mənəvi dəyərlərlə, ustalıq vərdişləri ilə yetişdirir, ailəsindən gələn bütün neqativ yaramazlıqlarını təmizləyir, mühiti kirləndirə bilməyəcəyindən əmin olandan sonra onu mühitə ötürür.

Əgər istedad yoxdursa, məktəb fərdi yarı yoldan geri qaytarır, onun ailəsindən gətirdiyi dəyərlərlə, imkanlarına uyğun olmayan iddialarıyla mühiti korlamasına izin vermir.

Məsələn, Azərbaycanda muğamın, şahmatın, simfonik musiqinin məktəbi nisbətən qorunub deyə uğurları da var.

Ədəbiyyatın, fəlsəfənin, mətbuatın, futbolun məktəbi yoxdur, ya da korlanıb deyə uğurları da yoxdur.
Biz əgər "2040 mədəniyyət strategiyası"ndan danışırıqsa, mütləq Leninin dartıb qırdığı İstedad-Məktəb-Mühit" zəncirini bərpa etməliyik və qapısına "Həndəsə bilməyənlər girəməz" yazılmış yaradıcı məktəblər, ocaqlar yaratmağın yolları haqqında düşünməliyik.

Başqa cür ha Xəzər dənizi, ha bizim mühit, hər evdən ən yararsız ayın-oyunu axıdıb dolduracağıq.

• Bəlkə, düşüm gözündən, ölüm əllərin üstə... - Gülər Natiq İsaqın şeirləri
• O qadın mənə hər şeyi öyrətdi... - Günün mahnısı
• Nəriman Həsənzadənin son vəziyyəti